โสดไม่รู้ตัว : ผู้หญิงกับบทบาททางเพศและเพศวิถีที่ถูกตีตรา

ช่วงนี้มีการแชร์รูปโปรโมทของละครเรื่องหนึ่งในโลกโซเชียลและมีการวิพากษ์กันอย่างมากเลยนะคะ เฟมินิสต้าเลยอยากชวนมาคิดกันว่า ข้อความเหล่านี้ มีปัญหาอย่างไรบ้างในมุมมองเรื่องความเท่าเทียมทางเพศ

ผู้หญิงที่ มั่นใจในตัวเอง --->หลงตัวเอง ผู้หญิงมี โลกส่วนตัวสูง---> ทำให้ดูเข้าถึงยาก ผู้หญิงที่ พึ่งพาตัวเองได้--->ไม่จำเป็นต้องง้อใคร ผู้หญิง ฉลาด---->ผู้ชายอยากแก้ปัญหาให้มากกว่า ผู้หญิง แมนๆ มีความห้าว ทั้งคำพูดและบุคลิก--->ไม่เป็นผู้หญิง ผู้หญิง เรื่องมากเอาใจยาก--->จู้จี้ ขี้บ่น หงุดหงิดง่าย บางครั้งก้าวร้าว ผู้หญิงเหล่านี้ ในภาพบอกว่าจะเป็น ผู้หญิงที่ “โสด” ไม่รู้ตัว หลายคนอ่านแล้ว อาจจะสงสัยว่าข้อความเหล่านี้ มีปัญหาตรงไหนหรอ ก็คนเค้าว่าแบบนี้กันมานานแล้ว พวกผู้หญิงมั่นใจตัวเองเกินไป โลกส่วนตัวสูงเกินไป พึ่งพาตัวเองได้ ฉลาดเกินไป ห้าวเกินไป จู้จี้ขี้บ่น เอาใจยาก ก็ต้องขึ้นคาน อยู่เป็นโสด ไม่มีใครเอา

ความเชื่อแบบนี้เป็นความเชื่อที่ทั้งดูถูกผู้หญิง ตีตราผู้หญิง อีกทั้งไม่เคารพเพศวิถีของผู้หญิงที่เลือกจะเป็นโสด และทำให้ การเป็นโสด หรือการใช้ชีวิตคนเดียวของผู้หญิงเป็นเรื่อง ไม่ปกติ

"ผู้หญิงที่มีความมั่นใจตัวเอง จะทำให้กลายเป็นคนหลงตัวเอง??" ข้อนี้ เป็นการดูถูกศักยภาพของผู้หญิงในการที่จะทำอะไรได้ด้วยตัวเอง ด้วยพลังของตัวเอง ในขณะที่ถ้าเป็นผู้ชายที่มีความมั่นใจตัวเอง จะถูกมองว่ามีภาวะผู้นำ เหมาะสมกับบทบาทเพศชาย "ผู้หญิงที่พึ่งพิงตัวเองได้ ทำให้ไม่ต้องง้อผู้ชาย??" ข้อนี้ก็เป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนควรจะทำได้เป็นปกตินะคะ คนที่พึ่งพาตัวเองได้ ก็จะทำให้มีอิสรภาพในการใช้ชีวิต ไม่ต้องถูกควบคุมโดยคนที่มีอำนาจเหนือกว่า ไม่ต้องอยู่ในภาวะพึ่งพิง เพราะในปัจจุบัน ผู้หญิงหลายคนยังต้องอยู่ในภาวะพึ่งพิงสามีหรือคนในบ้านที่เป็นผู้ชาย เนื่องจากเหตุผลทางเศรษฐกิจและกรอบของสังคม "ผู้หญิงฉลาดเกินไป จะทำให้ผู้ชายเสียความมั่นใจ??" เพราะบางครั้งผู้ชายก็อยากช่วยแก้ปัญหาให้ ข้อความนี้เป็นการอนุมานว่า ผู้ชายต้องเป็นผู้นำให้ผู้หญิง ผู้หญิงที่ฉลาดทำให้ผู้ชายเล่นบทผู้นำ ผู้ดูแลไม่ได้ ผู้หญิงจึงไม่ควรฉลาด?? แนวคิดนี้เป็นการลดทอนความสามารถในสติปัญญาของผู้หญิง ให้กลายเป็นแค่คนที่รอขอความช่วยเหลือจากเพศชาย เพื่อเสริมสร้างภาวะความเป็นผู้นำให้กับผู้ชายค่ะ "ผู้หญิงที่ห้าวๆ แมนเกินไป ไม่เป็นผู้หญิง??" วิธีคิดนี้ ตั้งอยู่บนพื้นฐานว่า ผู้หญิงควรเรียบร้อย พูดจาสุภาพอ่อนหวาน ไม่แสดงออกแบบที่ผู้ชายแสดงออก เช่นการยืน เดิน นั่ง หรือพูดจา พอผู้หญิงไม่ได้แสดงออกแบบที่ถูกกำหนดไว้ เลยตัดสินว่า ผู้หญิงคนนั้น ไม่เป็นผู้หญิง ซึ่งนี่ก็เป็นความเชื่อที่ตีตราผู้หญิงและไปกำหนดบทบาทให้ผู้หญิงต้องทำหรือไม่ทำอะไรค่ะ "ผู้หญิงเรื่องมากเอาใจยาก ขี้บ่น จุกจิก ก้าวร้าว??" นี่ก็เป็นมายาคติและความเชื่อแบบผิดๆว่า ผู้หญิงส่วนใหญ่เรื่องมากเอาใจยาก ขี้บ่น จุกจิก เป็นการตีตราผู้หญิงและไปกำหนดความเชื่อเรื่องคุณลักษณะทางเพศของผู้หญิงอีกเช่นกัน ทั้งๆที่จริงๆแล้ว ไม่ว่าเพศไหนก็มีลักษณะดังกล่าวได้เช่นกันค่ะ "ผู้หญิงประเภทนี้จะโสดไม่รู้ตัว" มีนัยยะว่า การเป็นผู้หญิงในลักษณะนี้ ไม่ดีพอ ไม่เหมาะสม ทำให้ผู้ชายไม่มารักหรือคิดจะใช้ชีวิตด้วย ทั้งๆที่ในความเป็นจริง ผู้หญิงที่มีลักษณะตามข้อความเหล่านี้ อาจมีความรักความสัมพันธ์หรืออาจอยู่เป็นโสด ไม่มีมาตรวัดอะไรมาตัดสินได้ว่าจะเป็นโสดเสมอไป และในขณะเดียวกัน การอยู่เป็นโสดของผู้หญิง ก็ไม่ใช่เรื่องผิด ผู้หญิงไม่จำเป็นต้องแต่งงาน มีครอบครัว อย่างที่สังคมหล่อหลอมมาให้ผู้หญิงต้องรับบทบาทแม่และเมียเสมอไป ผู้หญิงที่พึงพอใจในการใช้ชีวิตคนเดียวก็มีอยู่เป็นจำนวนมาก การเขียนข้อความทำนองว่า ผู้หญิงโสด เป็นผู้หญิงที่มีลักษณะบกพร่องบางอย่าง เลยไม่มีคู่ จึงเป็นการตีตราผู้หญิงที่ต้องการจะใช้ชีวิตโดยปราศจากคู่ และทำให้คำว่า โสด ดูเป็นคำที่ไม่ปกติ และมีความหมายในเชิงลบค่ะ อีกทั้งยังทำให้ผู้หญิงหลายคนรู้สึกกดดันที่จะมีความสัมพันธ์โดยไม่เต็มใจ เพียงเพราะไม่อยากให้มีคนถามบ่อยๆว่าทำไมถึงโสด ผิดปกติอะไรหรือเปล่าถึงไม่มีใครต้องการ การเป็นโสด ไม่มีอะไรผิดปกติค่ะ เป็นเพียงวิถีทางเพศรูปแบบหนึ่งเท่านั้น เป็นทางเลือกของผู้หญิงด้วยค่ะ และการเป็นโสดก็อาจหมายถึงการที่เรายังไม่เจอคนที่ใช่สำหรับตัวเรา ไม่ได้หมายความว่าเราบกพร่องในการเป็นผู้หญิง เราฉลาดเกินไป เราพึ่งพิงตัวเองได้มากเกินไป หรือเราเอาใจยากเกินไป เพราะฉะนั้น เรื่องนี้จึงเป็นเรื่องการกำหนดบทบาททางเพศ วิถีทางเพศ สร้างกรอบทางเพศขึ้นมาจากสังคมที่ขาดความเข้าใจเรื่องเพศนั่นเองค่ะ